Drie Pijlers van Veiligheid: Een antwoord op geopolitieke dreigingen
Al sinds het ontstaan van de Europese samenwerking werpt zich de vraag op wat de Europese Unie is, en welk doel het moet dienen. Wat JA21 betreft is de EU een internationale organisatie met als primaire taak het optimaal functioneren van de gemeenschappelijke markt. Dat wil zeggen dat beleidsterreinen die daar niets mee te maken hebben elders dienen te worden uitgevoerd.
De wereldoriëntatie van Nederland is wat JA21 betreft in te delen in drie pijlers: De Europese Unie, die onze economische veiligheid garandeert en daarmee de bestaanszekerheid van Europese burgers ondersteunt. De NAVO, die gaat over onze militaire veiligheid. En tenslotte de Nederlandse soevereiniteit, waarbij de regering opkomt voor de belangen van Nederland en de bevolking. Het handelen van de regering wordt gelegitimeerd door de Nederlandse bevolking middels verkiezingen. Alleen zo kan een goede werking van de democratie worden geborgd.
De snelle groei van China en andere opkomende economieën heeft het aandeel van de EU in de totale wereldhandel doen afnemen. Het is van belang dat de economische slagkracht van de Europese Unie wordt versterkt. De EU moet daarom meer vrijhandelsverdragen en investeringsovereenkomsten met derde landen sluiten. Tegelijkertijd moet de gemeenschappelijke markt beter verdedigd worden tegen oneerlijke handelspraktijken. Uitbreiding van de EU met meer lidstaten is voor JA21 onwenselijk. De EU kent met de huidige lidstaten al genoeg uitdagingen. Naast de Kopenhagencriteria moeten ook strategische belangen meewegen of een land EU-lid kan worden. Oekraïne is voor de EU te groot om erbij te hebben. Georgië, Servië en Turkije kunnen wat JA21 betreft ook nooit EU-lid worden. Daarvoor liggen de culturen, geografische ligging en geopolitieke belangen te ver uiteen. Om de invloed van China en Rusland in die landen te beperken, moet de EU geen beloften doen die het niet kan waarmaken, maar inzetten op het versterken van de economische relaties.
De Russische invasie van Oekraïne heeft Nederland wakker geschud. Niet langer is de NAVO ‘hersendood’, zoals de Franse President Macron in 2019 nog betoogde. De NAVO is als trans-Atlantische samenwerking belangrijker dan ooit. De stellingname dat de samenwerking met de Verenigde Staten niet meer vanzelfsprekend is, is ongefundeerd. Het nakomen van afspraken (minimaal de 2% norm en op termijn zelfs meer) is echter wel noodzakelijk om aanspraak te maken op een effectieve samenwerking, ongeacht wie de President van Verenigde Staten is. Onder het mom van ‘strategische autonomie’ heeft de EU de ambitie om uit te breiden naar (geo)politieke en militaire besluitvorming. JA21 is daar fel tegen. Er moet dan ook geen EU-pijler binnen de NAVO komen, defensiebeleid blijft in Nederlands beheer en iedere vorming richting een Europese krijgsmacht dient te worden weggestemd.
Om de Europese steunpilaar van de NAVO krachtiger te maken, is het belangrijk dat lidstaten zelf investeren in defensie en capaciteiten versterken om onszelf te kunnen verdedigen. Dat Europa meer moet investeren in defensie, betekent niet dat de EU als instituut dit moet doen. Dit is een kerncompetentie van de lidstaten, onder het dak van de NAVO. Wel kan de EU wat JA21 betreft de belemmeringen op de interne markt wegnemen voor defensie-investeringen, een gelijk speelveld creëren, defensieaanbestedingen coördineren en innovatie aanjagen.
Nederland gaat zelf over het buitenlandbeleid. De verschillen en geopolitieke belangen tussen de lidstaten zijn te groot. Daarom moet het veto in de Europese Raad behouden blijven, wordt de diplomatieke dienst van de EU opgeheven en EU-ambassades opgeheven of omgedoopt tot handelskantoren. Dit laatste voor zover wenselijk gezien de economische/ handelsbelangen en de bevoegdheden van de EU op dat vlak. JA21 wil dat de EU zich strikt houdt aan het ‘subsidiariteitsbeginsel’: in Brussel worden alleen besluiten genomen met aantoonbare meerwaarde en die echt niet aan de lidstaten zelf kunnen worden overgelaten. Dat beschermt de belangen en soevereiniteit van Nederland.
JA21 wil
- De Europese Unie dient zich te richten op handel en onze economische veiligheid. Bij al het EU-beleid moet de gemeenschappelijke markt centraal staan.
- De NAVO dient onze militaire veiligheid en dient strikt gescheiden te blijven van de EU. Dus geen Europese krijgsmacht of diplomatieke bevoegdheden voor de EU.
- De Nederlandse belangen en soevereiniteit beschermen. De EU neemt alleen taken op zich als die aantoonbare meerwaarde bieden.
Rol Europees Parlement, Europese Commissie en Europese Raad
De Europese instituties moeten grondig worden herzien. De EU is te veel gegroeid en te bureaucratisch geworden. Alleen al de Europese Commissie kent 27 Eurocommissarissen en 50 verschillende departementen (directoraten-generaal). JA21 wil dat de Europese Commissie tot doel heeft om de gemeenschappelijke markt te coördineren. Ooit opgezet als een secretariaat, niet minder maar ook niet meer – moet de Commissie terug naar zijn kerntaken. Daarom moet er flink in de Commissie gesneden worden. Zoals een forse reductie in het aantal ambtenaren. Er werken nu zo’n 32.000 Europese ambtenaren bij de Commissie (een verdubbeling t.o.v. 25 jaar geleden). Die gaan niet stil zitten maar willen zich bewijzen en bedenken de ene richtlijn na de andere verordening, vaak niet gehinderd door veel kennis van zaken op bedrijfsniveau, met alle rampzalige gevolgen van dien.
De Europese Raad (vertegenwoordiging van de nationale regeringen) neemt nu te weinig het initiatief om de belangen van de lidstaten te beschermen. De Commissie heeft de Raad – in tegenstelling tot wat de Verdragen voorschrijven – volledig overvleugeld. Het Europees Parlement is losgezongen van de lidstaten en moet meer binding krijgen met vertegenwoordiging uit eigen land. Europarlementariërs horen de belangen van hun land in Brussel te behartigen, niet – wat nu gebeurt – in hun respectieve hoofdsteden fungeren als pleitbezorgers voor meer Europa.
Een symptoom van de inefficiënte Europese besluitvorming zijn de twee vergaderplekken van het Europees Parlement in Brussel en Straatsburg. JA21 wil terug naar Straatsburg als enige vergaderplek. Er zijn grote problemen met het Parlementsgebouw in Brussel en de renovatiekosten hiervoor kunnen oplopen tot een miljard euro. Ook is het gezond om het Europees Parlement los te trekken van de andere EU-instellingen die zich in de paar vierkante kilometer van de Brusselse Europese wijk bevinden. De gebouwen in Straatsburg voldoen aan alle moderne standaarden om het Europees Parlement als enige, officiële zetel in te voeren.
Het werk in het Europees Parlement moet ook doelgerichter en efficiënter. Te veel werk in het parlement is gericht op niet-wetgevende symboolpolitiek. Voorbeelden hiervan zijn de parlementaire commissies buitenlandse zaken, vrouwenrechten en gendergelijkheid, ontwikkelingssamenwerking en cultuur. Dit zijn niet-wetgevende commissies, dienen dus geen enkele toegevoegde waarde en kosten veel geld. Niet-wetgevende commissies dienen te worden opgeheven.
JA21 wil
- De EU moderniseren, effectiever en doelgerichter maken.
- De Europese Commissie is in de kern een secretariaat. Het aantal departementen kan grofweg door de helft om overeen te komen met het aantal Eurocommissarissen.
- De Europese Diplomatieke Dienst voor Extern Optreden wordt opgeheven. EU-ambassades worden gesloten of omgevormd tot Europees Economisch Handelsbureau.
- Het Europees Parlement verhuist permanent naar Straatsburg. De gebouwen in Brussel worden afgestoten en de kostbare verbouwing van minstens een half miljard euro wordt geannuleerd.
- Richting een Europees Parlement waarvan de leden getrapt worden verkozen door leden van de nationale parlementen. Dit versterkt de verantwoording en verbinding met het thuisland.
- Niet-wetgevende commissies in het Europees Parlement – zoals Buitenlandse Zaken, Vrouwenrechten en Gendergelijkheid, Ontwikkelingssamenwerking en Culturele Zaken – moeten worden opgeheven.
- De lidstaten behouden in de Europese Raad het vetorecht.
De Verdragen en het EU-recht
Bij behandeling door zowel het nationale als het Europees Parlement dient op basis van subsidiariteit getoetst te worden of het inderdaad noodzakelijk is de betreffende wet- en regelgeving op Europees niveau te regelen.
Er gaan in de Europese Unie stemmen op om de Europese Verdragen open te breken en de bevoegdheden van de Europese Unie verder uit te breiden. Er wordt dan verwezen naar de uitkomsten van een burgerpanel, de Conferentie over de Toekomst van Europa, waarin dit expliciet staat vermeld. JA21 wil de uitkomst van dit burgerpanel nietig verklaren, aangezien meermaals is aangetoond dat dit proces sturend en misleidend was voor de deelnemers. De enige echte volksraadpleging is dan ook niet een burgerpanel maar een referendum.
JA21 is tegen het wijzigen van de verdragen, zolang het doel hiervan is om de EU meer macht toe te kennen. Voorstellen tot beperking van de nationale soevereiniteit zullen wegens de structurele inperking van het nationale beschikkingsrecht aan een nationaal referendum moeten worden onderworpen.
Allerwegen zien burgers de EU als een log, bureaucratisch apparaat, dat losgezongen is van de realiteit van de burger en in zijn eigen bubbel leeft. Om daar verandering in te brengen stelt JA21 voor om belangrijke kwesties (zoals uitbreiding) voor te leggen aan de Europese burgers in een (bindend) referendum.
JA21 wil
- Strenge toetsing op subsidiariteit of het noodzakelijk is betreffende wet- en regelgeving op Europees niveau te regelen.
- De uitkomsten van het burgerpanel ‘Conferentie over de Toekomst van Europa’ nietig verklaren. De voorzitter van de Europese Commissie dient formeel excuses te maken aan de 800 deelnemende burgers in een speciaal georganiseerde bijeenkomst in Straatsburg.
- Een correctief bindend referendum voor belangrijke kwesties, met name als verdere soevereiniteitsoverdracht aan de orde is.
- Geen verdragswijzigingen zolang het uitgangspunt meer macht naar de EU is.
